2023-12-09, 14:30–14:50 (Europe/Athens), Room 1
Αυτή η εργασία πραγματοποιήθηκε με σκοπό να διερευνήσει τις δυνατότητες της πλατφόρμας Moodle για την εκπαίδευση των ατόμων με αναπηρία και συγκεκριμένα ατόμων στο φάσμα του αυτισμού. Στο πλαίσιο της εργασίας δημιουργήθηκε ένα προσβάσιμο μάθημα στο Moodle με δραστηριότητες ειδικής διαπαιδαγώγησης σχετικά με τις Δραστηριότητες Καθημερινής Ζωής (ΔΚΖ), που χρησιμοποιούν την παιχνιδοποίηση (gamification) και την επαυξημένη πραγματικότητα (μέσω QR code). Η ανάπτυξη και ο σχεδιασμός του παρόντος μαθήματος έγινε έπειτα από βιβλιογραφική έρευνα, η οποία επικεντρώθηκε γύρω από τον αυτισμό, τους τρόπους παρέμβασης και προσανατολίστηκε στις δυσκολίες που παρουσιάζουν τα παιδιά με διάγνωση διαταραχής αυτιστικού φάσματος (Δ.Α.Φ.) στην εκτέλεση δραστηριοτήτων καθημερινής ζωής και τα αίτια αυτών. Έγινε αποσαφήνιση του όρου ΔΚΖ μέσω μελέτης της επιστήμης του έργου και αναπτύχθηκαν παιγνιώδεις δραστηριότητες, που έχουν ως στόχο την εκμάθηση πέντε βασικών δραστηριοτήτων καθημερινής ζωής. Τα αποτέλεσματα της μελέτης κατέδειξαν κατάλληλα εργαλεία παρέμβασης, όπως το δομημένο εκπαιδευτικό υλικό, η μέθοδος ΤEACCH, η επαυξημένη πραγματικότητα, η χρήση βίντεο κ.α., βάση των οποίων σχεδιάστηκαν οι δραστηριότητες-παιχνίδια. Συγκεκριμένα, οι μέθοδοι που επελέγησαν να χρησιμοποιηθούν ανήκουν στον ψηφιακό χώρο ή είναι εργαλεία που μπορούν να μετασχηματιστούν και να ενσωματωθούν σε τεχνολογικά μέσα. Σημαντική για την αποτελεσματικότητα του μαθήματος αναδείχθηκε η αξιοποίηση των προηγμένων δυνατοτήτων που προσφέρουν τα εργαλεία επαυξημένης πραγματικότητας, τα οποία έχουν ενσωματωμένους αλγορίθμους οπτικής υπολογιστικής. Αυτοί οι αλγόριθμοι επιτρέπουν την ανίχνευση και την αναγνώριση πραγματικών αντικειμένων και περιβαλλόντων, επιτρέποντας την γρήγορη δημιουργία εμπειριών επαυξημένης πραγματικότητας που είναι όχι μόνο οπτικά εντυπωσιακές αλλά και διαισθητικά πειστικές υποστηρίζοντας την προσαρμοσμένη εκπαιδευτική φύση των παιχνιδιών για παιδιά με Δ.Α.Φ. Το παρόν moodle course με τίτλο «activities of daily living» δημιουργήθηκε για εφαρμογή σε μαθητές σχολικής ηλικίας με Δ.Α.Φ. στο 14ο Δημοτικό Σχολείο Αθηνών, καθώς και σε ιδιωτικό κέντρο ειδικών θεραπειών. Υλοποιήθηκε στο πλαίσιο Εξατομικευμένου Προγράμματος Εκπαίδευσης (ΕΠΕ), από εκπαιδευτικό παράλληλης στήριξης, και εργοθεραπευτικών παρεμβάσεων αντίστοιχα.
Το Moodle αποτελεί ένα σύστημα διαχείρισης μάθησης (LMS), στο οποίο γίνονται συνεχώς προσπάθειες για την προσβασιμότητα ατόμων με αναπηρία. Η παρούσα εργασία περιλαμβάνει τον σχεδιασμό και την υλοποίηση ενός προσβάσιμου μαθήματος στο Moodle, το οποίο έχει ως σκοπό την εκμάθηση πέντε δραστηριοτήτων καθημερινής ζωής σε παιδιά σχολικής ηλικίας με Δ.Α.Φ. Αρχικά, θα γίνει αναφορά των εν δυνάμει τρόπων χρήσεως του Moodle στην Ειδική Αγωγή και των παραμέτρων σχεδίασης ενός προσβάσιμου μαθήματος στην πλατφόρμα, με παραδείγματα από το μάθημα «activities of daily living». Θα ακολουθήσει η περιγραφή και ανάλυση της θεωρίας των Δραστηριοτήτων Καθημερινής Ζωής, σύμφωνα με την επιστήμη του έργου, ενώ θα επισημανθούν οι τομείς δραστηριοτήτων που επιλέχθηκαν για την δημιουργία των εκπαιδευτικών παιχνιδιών που περιλαμβάνει το μάθημα. Στην συνέχεια, θα πραγματοποιηθεί η διαδικασία σύνδεσης και διερεύνησης αυτών των δραστηριοτήτων σε παιδιά στο φάσμα του αυτισμού και θα παρουσιαστούν οι αιτίες. Δηλαδή, κάποια συνοδά συμπτώματα ή δυσκολίες, που δεν επιτρέπουν την επιτυχή εκτέλεση αυτών των βασικών δραστηριοτήτων από παιδιά με αυτισμό μέτριας και χαμηλής λειτουργικότητας. Όλα αυτά για να υπογραμμιστεί η σημαντικότητα της εφαρμογής μιας αποτελεσματικής εκπαιδευτικής μεθόδου για την εκπαίδευση των ΔΚΖ, η οποία με την αξιοποίηση του Moodle θα ενσωματώνει τις Τ.Π.Ε. και θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί (και) εξ αποστάσεως. Επιπλέον, θα γίνει αναφορά στα επιστημονικά τεκμηριωμένα μοντέλα παρέμβασης που χρησιμοποιήθηκαν για αυτό τον σκοπό (έχουν φανεί αποτελεσματικά στην θεραπεία και εκπαίδευση των παιδιών με ΔΑΦ (π.χ TEACCH, δομημένο εκπαιδευτικό υλικό, παιχνιδοποίηση της μάθησης, acquisitional frame of reference) και πως αυτά ενσωματώθηκαν στον ψηφιακό κόσμο και στο Moodle. Η διεθνής και ελληνική βιβλιογραφία έχει καταδείξει αυτά τα μοντέλα ως αποτελεσματικά στην θεραπεία και εκπαίδευση των παιδιών με ΔΑΦ και χρησιμοποιούνται παγκοσμίως σήμερα. Ακόμα, θα αναλυθεί η χρήση και τα οφέλη της επαυξημένης πραγματικότητας στην εκπαίδευση των μαθητών με Δ.Α.Φ. και τον τρόπο που αυτή ενσωματώθηκε στο Moodle, με την μορφή QR Code και την χρήση μίας επιπλέον smart κινητής συσκευής. Τέλος, θα γίνει η παρουσίαση του ψηφιακού μαθήματος (activitiesofdailyliving) και των εκπαιδευτικών παιχνιδιών-δραστηριοτήτων που δημιουργήθηκαν γι’ αυτό, βασισμένα στα παραπάνω μοντέλα και την βιβλιογραφική έρευνα που διεξήχθη, καθώς και τα συμπεράσματα της εργασίας.
Εκπαιδευτικός ΠΕ70 ΕΑΕ, MEd, 14ο Δημοτικό Σχολείο Αθηνών
Eργοθεραπεύτρια
Κέντρο ειδικών
θεραπειών "Λόγος και επικοινωνία"
University of West Attica student of Department of Informatics and Computer Engineering, Heads of operation at BrainVRse